-
http://humanidades-digitales.fhuce.edu.uy/files/original/b09d27bf067d7221c73a23a38c30abf5.PDF
e2e98844a3271bdf2409317f9c962304
PDF Text
Text
•Baiunnbojp
ap SEiuajqojd ajqos sajopEioqEíoa siui ap se{ A sauopBpsaAut stui
soaiunnboiq sopojaui sajBj uoa jEijduiE ap oiisodoíd p uoa sopEzipjai
uojanj soun^n sop sois^ •uppESnji.nuaaE.iiin ap soipmsa (¿g ísisajojoij
-aap k bijejSo^euiojd ap sotpnjsa (5^ í^aiup^Daja Bidoasojaiui ap soipn^
-sa (| :ua uojaijsisuoa \ -p^pisiaATUQ vipxp ap ^upipaj^ ap
tz\ ua s^S^q^ sopE^ ^q 'joj^ p aSuip anb 'o^pu^f ap 01^ ua
^ap pEpisiaAiu^i bj ap Baisjjoig ap ojnjnsuj p ua uojBzipa^ as sojs^
NOIDVOIXS3ANI ^CL dVaiAIXOV V7 NOD
N0IDV73U N3 S37VID3JS3 S0ianJLS3
•BiSo^ojp bj ap oduiBD p ua
sauopEnsaAUT sb| b auBjB anb o\ b Bpuaaajaj jBinapjBd uoa 'Baiuorpap
Bjdoasojaiui ap souo^BJoqBj so| ap uppEziuBS-io bj iBipn^sa b uopuajB
piaadsa ^nbipap 'sb^isia ap odp ajsa ap oj^uaQ 'upiaBzmBSjo ns jBip
-n^sa ap o^afqo p uoa 'pBpppadsa tui ap BuajBiu b¡ ua BpsaAui as ap
-uop sBUBpsjaATun sauopmpsui SB^upsip b sb^isia (j ísauopBSpsaAui stui
ap sopE^nsaj sounSp aaqos sBpua^ajuoa (q íSBpuai^ A sapBpiuBuinpj ap
^ ua oSjBa tui b BiSopu^ A Baidpasoiai]/^ Btuio^Buy ap ouoj
p U^ ozipaj anb [buiSijo uppBSpsaAui ap joqBj ^\ uoa
-ai ua sappadsa soipmsa (v :sodp saaj ap uojanj sapBpiAijaB
•555^ ua sasaui sa^j ap opopad un ajuBjnp psBjg pp sop
sopBjs^ soj ua SEpEpouEsap puipBf) Áa^ v\ ap oiiBaag ouioa sap^p
siui b ajuaiajai 'auiaojuí p ua BpssEq Bjsa bjou ajuasaid b1^
NOID3Í1CIOULNI
DjdoosojD!|/\| ep
ouo4DJoqo-| un ep u9|ddz¡ud6jq ep
VSOS V1^VW Ollílí
�Estudios de microscopía electrónica.
Consistieron en la asistencia al "Primer Curso Latinoamericano de
Microscopía Electrónica". Este curso para especialistas, fue organizado
por UNESCO y el Instituto de Biofísica y, además, patrocinado por el
Consejo Nacional de Investigaciones del Brasil y la Fundación Rockefeller de Nueva York. Este curso fue desarrollado por el Dr. Keith R.
Porter, del Instituto Rockefeller de Investigaciones Médicas de Nueva
York. Y se realizó durante el período comprendido entre el 8 y el 29
de julio. El curso fue fundamentalmente técnico, y se dispuso de dos
microscopios electrónicos Phillips: uno de 100 kilovoltios y alto poder
resolutivo, del Instituto de Biofísica; otro de 75 kilovoltios y menor po
der resolutivo, que la Casa Phillips puso a la disposición del curso.
Una vez terminado el curso, continué trabajando sobre la ultraestructura del aparato de Golgi con el microscopio electrónico del Ins
tituto de Biofísica, gracias a la buena disposición del Prof. Chagas,
quien me ha brindado todas las facilidades de su Instituto. Mientras
no dispongamos de un microscopio electrónico en el Laboratorio de
Anatomía Microscópica y Citología, estas investigaciones serán conti
nuadas en el Uruguay en el Laboratorio de Investigaciones Científicas
de ANCAP, donde dispongo del microscopio electrónico R.C.A. de 50
kilovoltios.
Estudios de cromatografía y electroforesis.
Consistieron en la información teórica detallada y aprendizaje téc
nico de estos métodos bioquímicos. A tales efectos asistí a un cursillo
de extensión universitaria dictado por la especialista del Instituto, doc
tora Aída Hasson, y seguí el proceso de tales técnicas en el laboratorio
para la separación de ácidos aminados.
Estudios de ultracentrifugación.
Estos consistieron en el aprendizaje del procedimiento ideado por
Bensley para separar de las células los núcleos, mitocondrias y partícu
las ultramicroscópicas mediante la técnica de centrifugación fracciona
da. Se usó a tal efecto la ultracentrífuga "International" y se aplicó la
modificación de Schneider al método de Bensley. La información y en
señanza técnica estuvo a cargo del Dr. Alberto Barbosa Hargreaves.
Otros estudios.
Además, asistí a dos cursos de extensión universitaria: a) al curso
de "Métodos microscópicos aplicados a la Biología y la Medicina" des
arrollado por el Prof. Maurice Fran^on, del Instituto de Óptica de la
Universidad de París, durante el período del 27 de julio al 11 de agosto;
b) a las cinco primeras conferencias (del 27 de julio al 12 de agosto)
- 144 -
�gpnd joqEj ^Ano sgiopESpsgAui 9
i-9.IOSgjO.ld SO[ 9p k SBpE^lSlA S9UOpnipSUT SE| 9pb
SVIHVXISU3AINÍ1 S3N0IDÜXIXSNI SVXNIXSId V VXISIA
9p ^1) 'PSEjg pp pEpTSJ9ATUQ E^ 9p BUID
-ipgp\[ gp pBijnDE^ ej gp EiSopuquig^ k EiSop^siH ^p ojn^psuj (f
' (ílní
gp 0^) ojiguef gp oj^[ ug 'SBpu9T3 gp EiigpsEJa EiuigpBDV (9
• (otunf gp fz) In^d ^S 'Tn^d ^S 3P p^pisigAiu^ bj gp Eup
9P pEpnDB.ii e¡ ug 'oinB^ oe gp EiSopig gp pEpgpo (p
• (oiunf gp \z) o[nEj oe<j gp pEpisigAiu^q e^ gp
gp pEpnDEjj b¡ gp EiSo[Ouqui3 k EiSopisipi gp o^mpsuj
• (oiunf gp ^ ^ Oí) pEpisjgAiufx e¡ gp
E| jod SEpBuiDOUEd uojgnj SEiDugjgjuoD se[ gpuop 'Eqipjn^
U9 '^UEJEJ 9p pBpTSjgAIUfq E| 9p SEDTSpjOUDgX S9UOIDESl^S9AUI 9 ElS
9P OjnjpSUI \^ U9 k EUEJE^ 9p EDipgj^[ UpiDETDOSV E| U^ (q
• (oiunf gp i k 9)
-iuq E| gp JEpijo p^dsgnj^ opEjExggp inj gpuop k Euoigg^x E| lod SEp
-BupojiEd uojgnj seidu9J3Juod sej gpuop 'gjSgjy o^jo^ ug 'an ¡gp gp
-ubjq oi^[ gp pEpisjgAiufi E| gp S9[Ejn5E^si SEiDugí^ gp ojnjpsuj (v
rsguopnjpsui sgjuginSis sbj ug sspEjDip uojgnj SEpugjgjuoD se1"!
•3 buiuiejia e¡ gp EDiuiinbojig uppBijsouigp E^ (f
•ouEiunq oqxnq |3p k
E| gp Ejnjxgj euij ej gaqos sgxEuosjgd sguopEps9Aui (g
ed
Eun uo3) -sgsEj gp 9jsejjuod gp Ei
-luí ex giuEipgui iSxoq gp o^EJEdE pp pi}\ upiDEJjsouigp e^ (2
gp ojBJEdE x^p EDiSpxoiq
is k EDiuiinb upiDtsoduiOD 'EiSoiopioui gp SEUigxqojd so^
:sEiugi sgiuginSxs so| e ugjgpgj gs tui jod sEps^Dip SEpugjgjuoD
SZNOIDVOIXS3ANI SIN 3(1
3US0S SVIDN3333N03
•ojsoSb gp g^ x9 EjSBq pnupuoD gnb k 'oSEDiq^ gp pEpis
ej gp 'upjjEg UEiuzn^ • -3 -jojj |g opuEixoiiEsgp EqEjsg gnb
.oiJEipguijgiui ouisixoqEigiu k soAijEpixo souisiuEDgj^,, gjqos osjn^ |gp
�Estado de Rio Grande del Sur.
Porto Alegre.
Universidad de Rio Grande del Sur: Rector Prof. Dr. Elyseu
Paglioli.
Facultad de Medicina.
Instituto de Neurología: Director, Prof. Dr. Elyseu Pablioli.
Instituto de Fisiología: Director Prof. Peri Rieti Correa.
Instituto de Ciencias Naturales: Director Prof. Dr. Irayá Damiani Pinto (Paleontólogo).
Laboratorio de Genética: Profs. Dres. Celso y Euterpe Jaeger,
Francisco M. Salzano y Sr. Euclarides O. B. Pacheco.
Laboratorio de Biología General: Prof. Dr. Romeo Mucillo.
Laboratorio de Botánica (Anatomía Microscópica y Siste
mática) : Prof. Dr. Alarich Schultz.
Facultad de Odontología.
Departamento de Histología: Prof. Dr. Hardy Ebling.
Departamento de Patología: Prof. Dr. José Chahér (Decano)
y Profs. Aron Kac y Joáo Jorge Barbacham.
Facultad de Farmacia.
Instituto de Investigaciones Biofísicas: Director, Prof. doctor
Casemiro V. Tondo.
Estado de Paraná.
Curitiba.
Universidad de Paraná: Rector, Dr. Ing. Flavio Suplicy de
Lacerda.
Facultad de Medicina.
Profs. Dres. Lysandro de Santos Lima, Joáo Ernani Bettega,
Dres. Atys Cuadros da Silva y José Brito Portugal.
Instituto de Biología e Investigaciones Tecnológicas.
Profs. Dres. Metry Bacila y Heitor Medina.
Estado de Sao Paulo.
Sao Paulo.
Facultad de Medicina (de la Universidad de Sao Paulo).
- 146 -
�- m -
SUBf^ UQ 'JOI^ •BDTU9J139I3 BldODSOJaiJ^ ap
oppaso ofnjtjsuj
k
•S3JQ 'oqo1-! oidijv ounjg -jq "jojj 'oqo-^ outug
joí^op -jojj 'JO1D3JTQ •BiSojouqm^ k biSo^ojsth ^p ojmpsuj
•SUUJBJ,\[ S3^BqX *-ia* JOId -IOJ33JTQ tBlSojOISI^ 3p O^t^TJSUJ
'BpUBJIJ^ ^jnBJ^ k BppUI
'ojjsb^ bji3atjo 'd 's3js 'bji9ij3^ sut^bj^ sstj^
'v '3 'bji3atjo
'uossbj^
SOJJB3 uq 'joi^ 'jo^33jtq 'BDisijoig ap ompsuj
¡ap pBpisiaAiufi) vuxoxpa^^ 9p
'oxxduv[
'\DXdpdg OJUJSXQ
suaqn^^ k bjb^ oaspuBi^ *sajQ 's
^sof *jq ^oi^ 'jo^aaiiQ •Baiuiiriboig ap ojr^psuj
•UBIAO3 pnSij\[ UQ qoj^ 'jojaaiiQ 'BiSoioisi^ ap oimpsuj
•xuBzzaraBJx 'H UBnf *js k ossas oiuo^uy 'Ja 'uosi^ uapnq
jo^aop -jojj 'jojaajya "BjSoyoTjquig k BiSo^ojsiH ^p ojtppsui
obs ap pBpisjaAiufi) vupxp^j^ dp pv}¡ruvj
ojipauag us ^ spjBMp^
sapiisiiy -saja 'oippv \i inB^^ -i(j -joj^
ojnjx^uj
•BJtaia^ ^uio^s suaqn^^ k
oSuiuioa *sapu^p\[ BpjBQ ouisBjg -saja 'b^bavb o^nB^ -ja
•joj^ 'jo^aaia 'iBiuiuy k ^jauao ^j^o^oisTj ap oimpsuj
ap pBpisiaAiuf^ B| ap) svx^-j i svpudxj 'vxfosojxj 9p pv%\nov^
•uijioury
ap j^dboj^ -ja 'jojj -BDiScqoiBj BiuiojBuy ap ojmpsuj
dp vjsxinvj
•^^ 'JOJJ 'jojaaaya 'Bjuio^Buy ap
•zapu^uia^ BJiaua^ *f k ppqa
-y buubj^ 'qa^íAouiqB^ -j^ -saiQ 'BJianbunf Boqaf^
zin^ \iq "joj^ :BiSoyouquig k BtSoyojsij^ ap oimpsuj
�De todo lo expuesto, presenté informe detallado al Encargado de
Negocios de nuestra Embajada en Río de Janeiro, Dr. Enrique Ruiz
Larremendy, de acuerdo con lo que manda la Ley N<? 8609 del 26
de diciembre de 1929 (Ley Gallinal) en el numeral 2? del artículo 89.
En lo referente a la organización de los Laboratorios de microsco
pía electrónica y en particular en relación con las investigaciones
citológicas, sólo encontré que se dedicaran a esa actividad (antes del
curso de microscopía electrónica ya referido) en dos laboratorios. En
efecto, en San Pablo hay dos microscopios electrónicos, pero sólo tengo
conocimiento de que se hayan realizado trabajos citológicos con el mi
croscopio electrónico Siemens del Instituto Butantan. Trabajos rea
lizados por los Dres. Alfred Edwards y Arístides Vallejo.
Por otra parte, hay seis microscopios electrónicos en Río de Ja
neiro, pero sólo tengo conocimiento de que se hayan realizado traba
jos citológicos con el microscopio electrónico Phillips del Instituto de
Biofísica, —donde se desarrolló el curso de microscopía electrónica—,
cuyos estudios fueron realizados por la Dra. Herta Meyer sobre mate
rial de cultivo de tejidos.
No obstante, tengo la certeza de que los estudios de investigación
sobre ultraestructura citológica habrán de intensificarse ahora, des
pués del citado curso de microscopía electrónica, no sólo en los dos
citados laboratorios sino también en el Instituto Oswaldo Cruz y otros,
entre los que se cuenta el Instituto de Biología y Pesquisas Tecno
lógicas de la Universidad de Curitiba, donde me anunciaron que en
breve recibirán un microscopio electrónico Phillips.
En base a lo observado en Brasil y, muy particularmente, lo que
he podido apreciar en los Estados Unidos de Norte América durante
mis dos últimas visitas (1951 y 1953) creo hallarme en condiciones de
informar sobre el plan de organización de los laboratorios de micros
copía electrónica y, en consecuencia, sobre cómo debería organizarse
un laboratorio de tal naturaleza en nuestra Facultad.
PLAN DE ORGANIZACIÓN DE UN LABORATORIO
CITOLOGICO DE MICROSCOPÍA ELECTRÓNICA
La organización de un laboratorio de microscopía electrónica,
consagrado a los estudios de investigaciones citológicas (ultraestructu
ra celular) implica consideraciones sobre: a) el local para la instala
ción; c) el cuidado y mantenimiento del microscopio electrónico;
d) el sistema de trabajo.
Las necesidades para la instalación del laboratorio varían según
que se trate de la instalación de un laboratorio absolutamente inde
pendiente o como una sección de un laboratorio histológico ya orga
nizado. Habiendo resuelto el Consejo Directivo, en su oportunidad,
incluir en el Proyecto de Presupuesto de la Facultad una partida para
el equipamiento de los distintos laboratorios de la Sección Ciencias,
- 148 -
�- 6f I soidoasojaiui sounSjE ap SEaEjd sb{ anb SEJiuaiui 'aiuBaijiuSisui ojsoa
un ap sa -muí <jg ap EarjEjSoioj E^naipd B{ anb eá 'SBatupjjaap sejj
-BjSojojojaiui ap uppuaiqo Ef Esojsoa souaui oqanuí aaEq A Baijqduns
ouipjn ojs^ -uiui 9g ap uqrj BJEd A SB3E{d BJBd Baij^jSojoj BJBiup uoa
k anbojua ap jEpiaouiq Ednj uoa opEchnba ^isa oidoasojaira p anb
ajuaiuaAuoa ajuauíEums sa 'SEaiupjjaapoapdp sauopBjjaqB ap uppBj
-aqq e¡ ap k a^uaiuaAuoa OApnjosaj japod pp SBuiapy 'uppBp^sui b^
ap oiuauíoui p ua sopiSauoa jas uaqap k uapand anb (ouisijBuiSpsB
k pBpppajsa ap uppBjjaqB 'BapBuioja uppBJiaqB) BapqBj ap so^aaj
-ap sosojjoSua ap uppBuiunp B^ ap asiBjnSasB BJBd 'ojBiBdB p jBsn
ap ^jqBq anb aopBSpsaAui p jod SBpBajopjjuoa jas uaqap k uapand
SBjs^ -sauopipuoa SBuii^dp ua ouisiui pp BqajBui ua Bjsand k U9pB^
-bjsui bj oaTU9Jjaap oidoasojayui pp opajd p ua uaAnpui sajuBauqBj
SFtujp SBjupsxp sb^ anb JB^Buas auapuo^ UB^npa BjnjanjjsaBjj^n ap
soipnisa soutj s^ui so^ BJEd ajuappns sa 'a^jBd bjjo jod 'k sopBj
-snfB ajuauíBjaajjad soidoasojaiui uoa auapqo as o^s anb 'ojp ^nuí oa
-pnpsaj japod un sa *y 0^ sopoui sopoj aQ -soidoasojaiui sns BJBd
'V 01 9P OApnpsaj japod un BjnSasB suauíai^ bsbd bj 'ajuBisqo ou
'anbunB (0200000*0 #UIUÍ) 'V 02 9P (SSPZ ^ sdíipqd 'jojdta 'VD'^)
ajuauípn^qBq sa ouiixbui OApnpsaj japod ais;j • (biubui3^v 'suauíaig
íEiuBUiajv 'sspz "O'3"V í^puBpH 'uaAoqpuig; 'sdipxqj í'V'S'ü '^o^
ÍA 'VD'^) sappjauíoa sbsbj saiuajajiíp ap soiqoAop^ Q01 " OS 3P SO3
-iu^jjaap soidoasojaiui so¡ ua aisixa u^iatpuoa Bjsa a '3iqisod OApn^
-osaj japod oip sbui pp jas aqap ooiuox%^d\d oi4o3soxdiw ¡^ (\
•Bidoasojaiui BJBd SBaiuiínb sBiauBjsns k piuauínjjsui ouanbad (9
íoidoasojaiui pp upiaBJBdaj k Bzaiduiq 'ajsnfB {a BJBd oxjosaaaB pj
-uauíujisux (5 íoaiupjiaap oxdoasojaiui p BJBd sojsandaj ap odmba
un (f i (SupsBa-AvopBqs) oaqB^aui opBajquios BJBd ojBJBdB un (g
;ouioiojaiui-Bjj|n un (2 íoaiupjjaap oidoasojaiui p (\ :ua ajsisuoa
IBiuauírujsui odinba ¡3 — -oixviitqoui i jv)U9iunxjsut o^^nbd ¡^
•ajqBuozBJ
oísoa un ap k BZEjd ua sa^qiuaiqo a^uauqpBj uos soAiixsodsip soq
•my 'a^uaiquiB pBpauínq ap jopB[naj un ap k pajBd Bun ap jouadns
ajjBd bj ua opBaopa ajiB ap jojaEjjxa jojoj ouanbad un ap BSuodsip
anb ^jpuaAuoa k a^qiaajnaso ajuauípaBj jas Bjaqap uppBjiqBq bjs^
• (sojiaiu sajj jod sajj soun) SBpianpaj sauozsuauíip ap uqpBjiqEq Bun
ap 'SBiuapB 'jauodsip BJB^saaau as biSoioji3 k Baidqasojaip^ bjuiojbuv
ap oiJOiEjoqB^ pp sapBpqiaBj sb¡ sBpoj uoa
•a^a 'BaxjBjSoioj Bjnaso bjbuib3 'BijBjSojojojaiui ap pjuaui
-nj^sui ns opoj uoa 'ajsixa bá anb 'ajuaijjoa BaiSq^oip upxaBjBjsui b¡
ap asjBdnaoajd anb ABq BpBU BJBd 'ojaaja U3 -auiauíauíjoua Baijqduiis
as uqiaBzxuBSjo ap UB^d p 'eiSojoji^ k Baidqasojaij^ btuiojeuv ^p
{ap uqiaaas Bun ouioa BaiupJíaa^a Eidoasojaiui ap oxjoiBJoqB{ un ap
u9pB{Bisui B{ opuBjapisuoa 'Jiaap sa 'sauopipuoa SBsa U3 #osEa opunS
-as {a jbibjj aiuauíuad ojqs ojapisuoa 'oSjBa iui b biSo{ou^ k Baidpa
-sojaij^ BjuiojBuv 9P oiJojBJoqB^ {a BJBd soiJosaaaB sns k oampjjaap
otdoasojaiui un ap uppisinbpB b{ BJBd Buins B{ aAnpui as anb bj ua
�electrónicos como el R.C.A. Víctor son de tipo tan especial y exclu
sivo que hacen difícil y costosa su obtención. No obstante, el último
modelo recientemente puesto a la venta por la R.C.A. Víctor, está
perfeccionado de tal modo que pueden obtenerse microfotografías
electrónicas indistintamente con placa o con película.
2)El ultramicrotomo, es de imprescindible necesidad para la
obtención de cortes ultrafinos, suficientemente transparentes a las ra
diaciones electrónicas como para hacer visibles los más finos detalles
estructurales (algunos del tamaño de las macromoléculas).
El espesor de los cortes puede variar entre 200 y 1300 A., pero
habitualmente el espesor de 500 - 800 A. (cortes de reflejo áureo a
la luz oblicua) son suficientes para los estudios de ultraestructura.
Los ultramicrotomos se clasifican según dos tipos fundamentales; los
de avance por expansión térmica y los de avance mecánico. Dejando
de lado la cámara de expansión térmica de Newmann, Borysko y
y Swerdlow y el de varilla de expansión térmica de Porter que, con
la rapidez del progreso en microscopía electrónica pueden ya ser con
siderados como de valor histórico, hay en el momento actual el ultra
microtomo de Sjóstrand y el de expansión mecánica de Porter y Blum,
que son considerados de los mejores. El primero es teóricamente per
fecto, pero quizá el segundo sea más recomendable por su extraordi
naria sencillez para idéntica efectividad (además, el precio es nota
blemente más bajo).
3)El aparato de sombreado metálico puede ser obtenido de dis
tintas firmas comerciales y hasta puede ser construido por técnicos
uruguayos, como se construyó el del Instituto de Investigación de Cien
cias Biológicas del Ministerio de Salud Pública y el del Laboratorio de
Investigaciones Científicas de ANCAP.
4)El equipo de repuestos del microscopio electrónico es algo que
debe estar incluido en el precio del aparato y cuya obtención evita
enojosas detenciones y demoras en el trabajo de microscopía electróni
ca, a la espera de las piezas (resistencias, válvulas termoiónicas, etc.)
de las fábricas europeas o norteamericanas.
5)El instrumental accesorio, para el ajuste, limpieza y repara
ción del microscopio es muy sencillo y se reduce a un equipo de he
rramientas de uso corriente, tales como destornilladores y llaves de
ajuste, etc., el cual ya viene incluido en el equipo del aparato.
6)El pequeño instrumental y substancias químicas para micros
copía, si bien es especializado para la preparación del material de mi
croscopía electrónica (por ej. fijación de los tejidos en soluciones de
tetraóxido de osmio, tamponadas a pH fijo, la inclusión en metacrilato, etc.) forma parte del equipo del laboratorio citológico de mi
croscopía óptica.
En lo referente al mobiliario, éste se reduce a una mesa de traba
jo citológico corriente y a dos armarios de dimensiones reducidas, pa
ra el instrumental accesorio, el pequeño instrumental de microscopía
y las substancias químicas.
- 150 -
�- 191 ouioa sapj 'sBdBja sbjjo ap uqpBiEajajuí a opBSajSs p jod '
-ui ap soipnjsa souap ua 'opBiiduiB jas apand puauaS uB^d
•a^a 'ojuauínB pp oinapp opiqap p
uoa 'u9pBi[duiB jod soAijisod ap uqpBJBdajd ajuanaasuoa k sbjjbjSojoj
-ojaiui ap uqpuajqo 'oaiuqjjaap oidoasojaiui pj uppBAjasqo
(a
Isauoisuadsns o SBjnjanjjsa
sb¡ ap puoisuauíipiij Bapi uap anb SEaijBjSojojojaiui sauaSEiui jauajqo
Basap as opu^na 'sauoisuadsns ap SBinapjBd ap ojisqdap ^ap o sajjoa
so^ ap oaiipaui op^aiquios p ^jBaijaBjd as sosbd sounSp ua (p
íojaap \e opBjBdajd ajuauippadsa 'upqjBa ap ajuajBdsuBjj
un ap 'ouisiui 'o jbauijoj ap o (Buipjopa 'uinipopEd) BiOA^qd
uqpoSjB ap Binajpd buitsiuij Bun uoa SBjjaiqnaaj ajuauíBiAaad ajiod
-os ap SBpjjS sbi b afBSBd ns k souijBij|n sajjoa ap uppuajqo (a
í (ojBjuaBjaui
-Ipnq-^^) oaps^d ua upisnpui a BAisajSoíd uppBjBjpiqsap (q
-g)
-Bq b uaxquiBj uppBÍij bi JBnjaaja k (soaijBiuizua sosaaojd soi ^^uajap
BJBd) BjnjBjadutaj BÍBq b 'jopBfxj opinbq pp ojjuap 'zapidBJ jo^bui
bi uoa opifaj pp sisaj^xa bi jBzipaj anb ^Bq pna oí BJBd 'saiquanb
-aj sauopipuoa sajoíaui sbi ua jBipnjsa b opila} pp uppBfij (b
rsajuainSis SBd^ja sbi u9 ^juajsisuoa 'joq^i bi ap pjau
-a2 uB^d un asjBzijBuianbsa apand 'jBinpa BjnjanjjsaBjjín ap soipnjsa
soi BJB^ ojaj -oipnjsa ap Buiaj p uoa buba oÍBqBJj ap Btuajsis 13
oivqüJ,) dp viu9js}s
•ajuauíiBnjiqBq
uaaAOjd sajuBjuasajdaj sns k sajuBauqBj soi 3n^ ^^inSaj opiAjas
un aÁnjpsuoa ajj^d bjjo jod anb 01 'ajuBauqBj BSBa bi ap oaiuaaj un
jod opeuopaadsui jas ^jaqap ojBjBdB p 'opuBna ua zaA ap '^ -aja '*aja
'SBapauSBuiojjaap sajuai sbj ap ojuaiuiBuopunj zBaip p uBqjnjjad anb
'Bujajuí pajBd bi ua sBpBjisodap uqqj^a ap SBinapjBd sbi ^^i^b BJBd
'oaiuqjjaap oqnj pp oujajin Buxajsis p JBiduiíi k JBuuBsap ouBsaaau
Bjas 'ojubj Bp^a 'jsy "oaTupjjaap k oauja^p 'opBA ap SBuiajsis soi 9P
sojuauíap sojupsip soi 9P ojuamiBuopunj k ajsnfB ojaapad pp 'jop
-B^nsaAUT oidojd p jod 'BaijBuiajsxs k Baipquad uqísiAaj bi b ajaipj as
'bjjo Bq 'SBUosjad ap aiqjsod ojauínu jouaui pp oSjbo b uajsa sotjos
-aaa^ sns k oaiuqjjaap oidoasojaiui p anb opuEjnaojd 'ofauBui ns ua
opBuajjua ajuauíajuapqns ou puosjad jod opBsn Bas anb jbjia3 ua aj
-sisuoa 'Bun Bq -saiBjuaiuBpunj sauoianBaaad sop UBajiduii souosaaaB
sns k oaiuqjjaap oidoasojaiui pp ojuaiuiiuajuBui k opBpma 13
oju9nutu9fuvui (C opvpm^
�la acción digestiva de ciertos fermentos, la provocación de variaciones
del pH., etc., etc.
Para documentar gráficamente el presente informe, agrego algu
nas fotografías y algunas microfotografías electrónicas referentes a los
temas en que estoy actualmente investigando, con una breve explica
ción en cada caso.
- 152 -
��Fie. 3 Microscopio electrónico Philips, de 100 Kvs., del tipo existente en el
Instituto de Biofísica de la Universidad del Brasil. Abajo, la pantalla de
observación, con el dispositivo adicional para pkcas. (Cliché, cortesía
de "Philips del Uruguay, S. A.").
- 154 -
��Fk;. .) Ultramiorotomo de Porter-Blum, de cuchilla de vidrio y funcionamiento
a mano, utilizado en el Instituto de Biofísica, de Río de Janeiro y en el
Instituto de Investigación de Ciencias Biológicas, de Montevideo.
Fk;. ó I ltramicrotomo de Sjóstrand, de cuchilla de acero y funcionamiento au
tomático, utilizado en la División de Investigaciones Científicas de ANCAP.
- 15(5 -
�^i^B.ijj pp pü^USJOAiiiji bj ap ejisijoi^ ap ojnju^u[ |ap '"sa-nj oOl ap 'sdqiqj
ap oaiuoj].>ap oidoa^oJauu [a uoa opiuaiqo n.)iuojj.>,t[a Fijiu^oiojojai^
•\ ()096 'uoiJBijdiuB bj na omaiuiiB íx |)()c^ 'oAiin^au [a ua pun^uó o^uam
•ny -jajjO^i ap oaitusBpIopua o[nanaj 'aj íospriu ^/ í^npnsa ojin^^unuí 'jíu
í SBUiosoijpuoa 'oj íoaijBjaa no(|andBJ 'J "Bp^/uBAB uoiaBiauaJafip ua BauBjq
i;ji:.i ap api()zoii:,Hi.iad^a Bun ap o.>i]B|aa oiua.uxa pp
�Fie 8 Reborde celu
lar constituido por fi
nas digitaciones o microcilias me. Aumento
en la placa, 9000 x; en
la ampliación, 36000 x.
Fie. 9 Borde celular
con pequeñas digitacio
nes di y cillas ci, de
las que se distingue el
fascículo de fibrillas in
ternas, disociadas. En
e, corte transversal de
la cola de un esperma
tozoide; en e', corte de
otro al nivel del cue
llo. Aumento en la pla
ca, 10.700 x; aumento
en la ampliación, 32.100
x. Vesicula seminal de
Australorbis immunis.
Estas microfotografías
electrónicas y las si
guientes han sido obte
nidas con el microsco
pio electrónico RCA
Víctor, EMU-2A, de la
División de Investiga
ciones Científicas de
ANCAP.
- 168 -
��Fie. 11 Corte tangencial de una cabeza ce de espermatozoide, en forma de tor
nillo, con el cuello cu. En la parte inicial de la pieza intermedi'aria se
observa bandas gruesas bg y bandas delgadas bd, periódicas y helicoidales,
del manto superficial de la vaina proto plásmica. En A y B, cortes obli
cuos de colas de espermatozoides. Aumento, 19000 x.
En estas microfotografías y en las siguientes, el material es de Australorbis immunis.
- 160 -
�'x OO'LZ 'íuamny -oapnu '\[ f) i2[og
ap o^EJEdE pp saiunJJiaiui sojnqrn souij ap sojnapsBj so[ aaiua sa^uaaBX 'os
-ouiiunjoA sbui 'anuaj o.)iuisB[dojia o^nuBjS '1^ i. osuap oaiuisB|dojp o¡nu
-bj8 'p^ "[Buiiuas B[naisaA ap [Bip^da Bjnpa ap BaiuisB[doip-oa^)na
"(x 000"^^
joXbui o^uauínB un b 'apiozojniujadsa ap bjod ap jBSjaASUBJj
'x OOI'Ot 'ojuamny "SBsanjS SBpusq
snj ap joijajuf p ^^ sBpiua^uoa s^jnasqo SBjj^q uoa '[Biaijjadns ojubui
pp Josadsa p a^JaiAps as SBpoj ug "píXE ojuauíEjij [ap sajBJ^uaa sop X
sBaijajijad SBfjpqij aAanu ap zsq [a BAJasqo as g X y ug •sapiozojBuusd
-sa ap sb[od ap 'jj 'q 'g 'g 'q 'g sonaj-qo X g 'y sajEsaaAsuBjj sa^Jog
¿I '^
91; "
�Fie. 18 Zona núcleo-citoplásmica de célula epitelial de vesícula seminal. Próximo
al núcleo N, hay un granulo citoplásmico tenue gt, rodeado por finas
formaciones granuosas, al parecer provenientes del núcleo a través de
la carioteca fe. Aumento, 45.000 x.
Fie. 19 Zona citoplásmica de célula epitelial, con vesículas v, con membranas
limitantes de doble contorno, l'as cuales contienen una substancia muy fi
namente granulosa y dispersa. Están rodeadas por finas vesículas del re
tículo endoplásmico de Porter. Aumento, 36.400 x.
�
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Revista de la Facultad de Humanidades y Ciencias
Creator
An entity primarily responsible for making the resource
Facultad de Humanidades y Ciencias
Publisher
An entity responsible for making the resource available
Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación
Date
A point or period of time associated with an event in the lifecycle of the resource
1947-1989
Rights
Information about rights held in and over the resource
Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación
Language
A language of the resource
Español
Type
The nature or genre of the resource
Publicación periódica
Contributor
An entity responsible for making contributions to the resource
Lic. Pablo Darriulat
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Plan de organización de un laboratorio citológico de microscopía electrónica.
Description
An account of the resource
La presente nota está basada en el informe, referente a mis actividades como Becario de la Ley Gallinal desarrolladas en los Estados dos del Brasil durante un período de tres meses en 1955.
Creator
An entity primarily responsible for making the resource
SOSA, Julio María
Source
A related resource from which the described resource is derived
Revista de la Facultad de Humanidades y Ciencias /Universidad de la República. Montevideo : FHC, UR ,Diciembre 1957, Nº 15 : p. 143-162
Publisher
An entity responsible for making the resource available
Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educvación
Date
A point or period of time associated with an event in the lifecycle of the resource
1957
Rights
Information about rights held in and over the resource
Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación
Language
A language of the resource
Español
Type
The nature or genre of the resource
Publicación periódica