-
http://humanidades-digitales.fhuce.edu.uy/files/original/93fd7060d8cf52d7acd893a05449ef79.PDF
1785d99ac43145a2b24e3bb5c0fc6095
PDF Text
Text
•(papnin noncaijui o nunip 'nopBno^ua) pp?/nuojr;(p
(BijotBJidBaj ezjanj) pofnsuajvj(o
(uoiaBjnp) popitun^(q
(BiaomioaiíiB Bza^BjniBa 'ajqraii) pvpijv^(b
: ajuaoiB0i9p[
-oisTj A b ai jan o^ eajqimpp eapBpaidojd 'afBti9na[ pp soprnofi so^ ap
fojinsn opio p joíI soAiiopi stuopA omoa B3|qin8uiiBip) 9s¡t[ijda3J3(l
a^uanre.HiBnan s^pupanloJd bb¡ 'iio^p sa 'eBatooj sBaiisuaiaBJBa bb[ Bpp
-asd ap o^nnd omoo op^aioi soiuajj — •smniíoj s<^?npajrfoj^ -—- m\
'S37VX3M30 SOMSIIH^ —'^
noojaiui B[ na vot^unf ne ^ivinfiuSts
somfliia bo[ anb o[ 'ptaiuaA afa p íainanipinjoj o puaiBnt
sn^uaj pp aopmoH so[ anb o^ B^na^a^daj ptnozíjoq afa [^
1VN0ID0W3 0I03dS¥
A
ox^a^sv
p^p
eooiB)nasajdai anb [b á oiainijd p uoa ainama^nB]^uoa Bzniaaj^na
as anb 'afa ojio na gopantlstp ouioa (OAijEpds ^ puopoina p Á
pnpapiut o^aades p A '[B^nozuoq Banj^ Bnn ainBtpam Eoianbsa ojiaann
ua BomBHiaS'UdaJ anb 'afa oragjuí p na sB;sandtiip o moa afen8ua[ pp
floptuos Bot ap BiauBi^ufl b[ A btojoj Bt jBjapisuoa p —Baponaaa ¡auop
-uad 'odmap omsiui fy -BaiteinSn]| nppBSpBaAUi v\ ap Bapa&jd b^ na
o moa Euoa^ v\ na oinei eoBoqaaAOjd jas ap uBJBfap ou BpBzoqea jnb^
upiaBaifinn bj ap eop^ipisaj so[ anb BouiBJadaa A 'appzrjeaj A oues
-aaau ea oiuaini pj anb aomojapisno^) 'pjauaS Baij^injíuT] b[ ap buibj
na suainpj SBnt[dpsip bbj sapo; jinnaj opondcid Boina^ bo^j ^ *y
I s ÍÍ1U^SO0 0IM30Ü3
�Refiriendo esas propiedades a los dos ejes antedichos, obtenemoi
el esquema:
SUSTANCIA Y FORMA
Calidad
Cantidad
ASPECTO INTELECTUAL
y
ASPECTO EMOCIONAL
Intensidad
Tonalidad
2. — Elementos constantes / elementos ocasionales. — Hemos
considerado en segundo lugar ^ue, dentro de la infinita variedad de
les y ocasionales, mientras otros, en cambio, son constantes en una
lengua, constituyendo isoglosas, es decir, aspectos comunes en el ha
blar de los individuos pertenecientes a una comunidad lingüistica.
Hemos, por lo tanto, distinguido, en un primer grado de abstracción,
los elementos individuales y ocasionales de los elementos constantes,
es decir, los elementos exclusivos de los actos lingüísticos concretos
de los elementos de la lengua:
¡cumies
Elemer
Calidad
Cantidad
Intensidad
Tonalidad
CAa^. c
jto)
Forma (Aspecto abstracto)
3. — Elementos funcionales / elementos afuncionales. —- Hemos
considerado luego que, entre los elementos fónicos constantes, algunos
son simplemente normales y tradicionales sin ser funcionales, es decir
que caracterizan una lengua, poro, desde el punto de vista de las
oposiciones funcionales que actúan en la lengua misma, son indife
rentes y no se distinguen de las variantes puramente facultativas.
Hemos, por lo tanto, distinguido, en, un segundo grado de abstracción,
los elementos simplemente normales de los elementos funcionales, es
decir, los elementos de la norma de la lengua de los elementos del
sistema de la lengua (*):
(•) Por lo
: Sútoma. normo y
�so[ ap oipmsa pp (vaijpquiis
-xa wj ap owjd ja ua somamaja sonis
-ouo^^) iwpDiuasajdaj vj ap oimjii ja
sarntoj) utn^vjodv A umsaud
B-tsd piairaÜ ontnuai 011103 •(aatun
-mea p opnUínpstp eomaq 'opaipa oi
o sooiuoj soinaoiajo boj ap oip
tia p noa opjanoB 3q—-j
pBpj^UOX
JriiL
j^ppu^I
PHPÜ"D
(jmnpjtt|
pipiBo^iE^
K(tl'JVJ,M3S
oiaedsy pun^n opsdsy o^^renoa e
•adB X nopo^dxa bj ap onejd ja t 1 (1 A '
:nopBj
^ ej ap ouejd
•¡ tniorjowa ouBjd jap (oAi^fqo) pmioajaim onnjd ja 'bbb o 'fjpddy
'^tirisojsnyl uoi^ajoda bj ap X faqiiSjMjJt^f ^^taTijpsTty) uop/nziJopsjxa o
utMsajdxa uj ap oucjd jap fSii7i¡jaisxo(jJ itpiav^uasajdaj bj ap nnüjd [a
^od Bpiaajtp^a oaipjnSinj ouáis jap sauopunj bbj ap upianpsTp bj
'Xojpiaqiiij^ noa opjanaB ap *opB|dopB somaij 'afcnünaj jap sopEuos
boj ap wí a nos bj ap oCa jb uajatja^ as anb 'soijatua saj] soiainud boj
aod BopBiimjjap soduiea boj ap onn BpBa ^^b^ — 'sauoiaunj — ~f
popünnox
pupisnainj
pnppw"O
P'PÍFD
�^esignar cualquier elemento fónico considerado en el campo de la
representación^ sugerimos el término fonosímbolo. Pío liemos todavía
encontrado un término ^enera! apropiado para la unidad fónica con
siderada en el plano de la expresión y apelación.
2.— De acuerdo con el tercer criterio, hemos distinguido, dentro
de la fonosimbólica, el estudio de los elementos funcionales (Fonolo
gía o Fonética funcional) del estudio de los elementos afuncianales
(tonetica). .^ío liemos encontrado oportuno emplear términos genera
les para designar las correspondientes unidades, puesto que, como se
verá luego, los términos particulares las definen suficientemente.
3.—• De acuerdo con el segundo criterio, hemos distinguido, en
el campo de la fonética, el estudio de los elementos constantes (Foné
tica de la norma o Normofonética) del estudio de los elementos indi
viduales y ocasionales, o sea del aspecto concreto del hablar (Fonética
del habla o Alofonética). Por lo que concierne a los términos genera
les para designar las correspondientes unidades, hemos adoptado el
criterio indicado en C2.
4.—-De acuerdo con el primer criterio, hemos distinguido, en
cada una de las tres disciplinas fonos i inb olí cas (Fonología, Fonética
de la norma, Fonética del habla), los estudios de las cuatro propie
dades fónicas:
(a)Calidad: Fonemática, Fónwa, Alofánica.
(b)Cantidad: Cronemática, Crónica, Alocrónica.
(c)Intensidad: Prosodemática, Prosódica, Aloprosódica.
(A)Tonalidad: Tonemática, Tónica, Alotónica.
Por lo que concierne a las correspondientes unidades, hemos adop
tado los términos:
(a')Fonema, Fono, Alofón.
(V)Cronema, Crono, Alacrán.
(c'jProsodema, ??
(d1)Tonema, Tono, Alotón.
5.—.No hemos estudiudo todavía sufi cien temen le la situación de
la Fonoestilistica. Nos limitamos a sugerir, para designar, respectiva
mente, las disciplinas fonoestih'sticas del sistema, de la norma y del
hahlar concreto, los términos: Fonoestilemútica {si se admite la posi
bilidad de tal estudio), Estilística normofonética o NormofonoestilUtica y Fonoestilística del habla o Alofonoestilística. La unidad fónica
considerada en el campo de la fonoestilemática sería el fonoestilema.
En cuanto a las otras dos disciplinas, hemos adoptado, para designar
sus correspondientes unidades, solo los términos particulares, idén
ticos a los de la normofonética y de la alofonética, pero con el adje
tivo estilístico añadido a cada uno de ellos: fono estilístico, tono esti
lístico, alofón estilístico, ete.
— 186 —
�1VM0I30W^
— oí^adsv—
�E. ^ DEFINICIONES.
Sobre la base de todo lo antedicho y del esquema general a que
heñios llegado, podemos definir:
1)la fonología, como "la disciplina que se ocupa de los elemen
tos fónicos considerados abstractamente en su pura funcionalidad, es
decir, en el sistema de la lengua"; es estudio de las invariantes fóni
cas funcionales;
2)la normofonética, como "la disciplina que se ocupa de los
elementos fónicos considerados abstractamente en cuanto elementos
constantes, es decir, elementos de la norma de la lengua"; es estudio
de las invariantes fónicas normales (realizadones constantes);
[N. B. Una invariante de la norma es una variante desde el punto
de vista del sistema. Así, por ej., las variantes obligatorias
de un fonema son invariantes normales],
3)la alofonética, como "la disciplina que se ocupa de los ele
mentos fónicos considerados en el hablar, o sea en la actividad lin
güística (es decir, en la realización concreta de la lengua)"; es estudio
de variantes de realización concreta, o sea una disciplina descriptiva
e instrumental, que registra, analiza, describe y clasifica todas las
materializaciones de los sonidos del lenguaje, en sn aspecto acústico
y fisiológico.
F. — DISTINCIONES SECUNDARIAS^
I.—La fonología y la normofonética pueden ser sincróni^as y
diacrónicas. La alofonética es disciplina exclusivamente sincrónica
y descriptiva.
2.—-La estadística fónica puede intervenir en el campo de cualquiera de las ciencias fónicas, con la finalidad de:
a),
establecer el inventario de las respectivas unidades;
b) calcular la importancia relativa de las oposiciones, realiza
ciones, etc., para indicar el estado y el equilibrio de un sistema lin
güístico, lo cual puede también permitirnos intnir la dirección de los
cambios fónicos. Por lo tanto, la estadística fónica (o fonoestadística)
puede considerarse como "la disciplina que se ocupa de la frecuencia
relativa de las unidades fónicas y de cualquier fenómeno relacionado
3. —No hemos todavía completado el estudio de las tres fundones comprendidas en el campo de la representación, es decir, las
funciones culminativa, delimitativa y distintiva. Por lo que concierne
a esta última, observamos que una unidad fonológica puede ser: (a).
�— 681 ^
;uut3}9ia a;uarn3is p
i^ pp jouüdsa
p
p ejbiI 'a^jpnpap apand 'uopB]uas
bj ap o d ote o j^
noj
pnoa anb oj joj
sapBpran sb[ ap (nuaimeuoputij
mj ap siin^mm ap sojduiaf^
• [mSojovituja$ "fa lod) pninion notara od moa ap oiuautap
'aopour sopo^ ap 'o apiofijajd aApiiA aa A Bjcppd ouioa
peptpnpiAipni H[ apjaid - ojaa Bmaposoid uoa - otmujaj
a^/ja^ É^J " aao;TxoJBdojd Bxoapoaojo aoa ^ ^uitmaj
tavtw¿a¡ af, 'aj - ouoiixojed Bniaposoad ooa - ouiwj&i
pmuuai p, -1} • onoiTXO sniaposo^d iioa - ouiuuaj
laemapoaoad boj ap ojnayraBaoiaanj pp ojdtuara njj
(a)
'íf/) ^ (^) BonoJ 80I 3P nojo^e oraoa opa auanao apand
saonoa pinapoiqB| enn :íi¡níinjf^ [ap [Oiiedsa p ua onoj otnoa o üraau
-oj oinoa tA, a;srxa oj^r •BBii8ua[ be^io ap /a/ A /^/ '/q/ seiuauoj so[
aanpoa soinB[i|Bi[ ao[ ap Baigopnoj Bianaiauoa B[ 'buiouoj a;naipnod
-saajoa p A sonoj ao;aa V '(8r) ^ t1^) ^<noj ao[ jod biujou B[ ua opsz
-T[B3J '/q/ BUianoj oaran un OjÍBnSnjn Braa;BiB jo ua ^bjj (q)
•[aanopBzipiaaiBiu ap
oiiaa aun Bpo; ap odi;-a;uB;uaeajdaa '90[p ap oun BpRa) -aja '[q] '[^]
*I8] 'Eel '[^] '^ 'M 'Ezl "EB]
w>jo[f aoj 'o^ajauoa jBj.pq p na
'^í í(q) '(A) l{x) *(z) '(a) bouoj boj (oapixainoH) B^^nSi^n buhqu
B[ ua somaua] leuia;s¡9 p na /s/ BUiauoj oamn nn bib^ (b)
•sapoptun ap
:so[dniafa soaod soun mb^ ag "^
oipnisa [b opBOijmn Etaonbea o^js
[ — •[
a opBiqeq [ouBtlaa pp
ap opBjaa; aoxuajj
•sisnyiw 3a soid^i^rs—
•WM^W8
V3IK3M0Í
Bai^auojoiUBtnag
VD1W3M0H3
E9(nl?UOJa0lnBnlaS
Eopna a ojb oiuS bjo ¡g
V3IH3a0S0H^
Batu.ípoao^dotUBmag
Bar aiaposo .i dotuS Btu¡g
VDIH3NOX
Eafraonoio^usmog
,,,^po.o^d.,,.M
[
SBaijdiosip eaiuainSra bbj 'b^i^ojocoj uopunj a;uBjjodiui ub; Bisa
b ojoadsaj uoa 'optn^uijsip souiaq 'oiub; O[ io¿ •{bui^biuib p na o)
uo^aB^io bt ua OAi;uT^aTp o^uamaia {a^ í b b iuo t jo m ap oAr]m;BTp o man^
-ap o EEuajJora (q) ! BBuia;uBUiaB ap oAjiuiiaip omauiap o amaiuBUiae
�ción delimiíativa
Función culminativa
—
croncma
—
prosodema
preso dama
—
—
—
Compárenlos este sistema con el del [ranees (el signo X indica la
presencia funcional de una unidad; el signo O, ausencia funcional) :
X
0
0
X
0
0
0
0
X
X
0
0
X
X
0
0
X
X
X
0
0
X
o
0
(b) Por lo que concierne al funcionamiento de las unidades
fonológicas en el campo particular de la función distintiva, podemos
establecer para el español del Uruguay el siguiente sistema:
fonema
fonema
—
—
—
prono dema
pr oso dema
—
—
—
He aquí el mismo sistema Comparado con el del francés:
X
X
0
X
X
0
0
0
0
X
0
0
X
X
0
0
0
0
0
0
X
0
?
X
�ap o jn
soj
n^ X
pBjjnoR^ b¡ ap bjÍJ
jjj^
j
jap
ix ap
p pj
ja edafl ja ua
Baijano^ ap
p s anb EiSo
^^
p
Ripam 'opuBJofaui Á opxrei
d rj ap nqaiud fj
Bisa as opzoqsa mhv ^no
Ojd Emanlisa j^ — -^
naiquisi ona '(BAitmiBip) BAUR;uasaidoj nopuiij ojos unjjpnaj ou
odji ajsa ap sanoiaisodo íbj ojaj -ajuaiJjoa bjcjuij Bjisanu na ajuara
-jBrajou souiaaBij ou jBna oj '/f/ X /y/ o /s/ X /^/ oraoa sBmaiioj ap
uoiaisodo bj ap oipam Jod SBJijBjBd imimisip X '(Baiaauiy ap hbjsij
-BuoT3TpBjj a^ín sbuoz sBjjatA ap 'ajJBd ua lX) BUBdsg ap sBijna senos
-^ad sbj jod 'peprauíajos Bjjap UBaijdrai anb supiiBisunajp na ajuara
-^BjnaiJJBd 'opBjqFij jouBdsa jap ;Jiaap sa 'fifsiwtjs pjn¡iu¡r¡s) l4ABjd
-raafa jousJea^ opBiuBjq jap oarjBtuauoj Braajsis p jouajuBra soraapod
XBii^njfj pp jouBdsa ja ua 'isy ajuapaoa o aBÜjiiA sblu Braajsts un i
BUiajsts un 'ojdniafa
'
p aoj -BaijsmSi
I piíp!":
B[ i
a [ja nd oai:
je asaiaapa b Bapsijijsa nopnnj i
Einajsi
>pBAaasqo s
�
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Revista de la Facultad de Humanidades y Ciencias
Creator
An entity primarily responsible for making the resource
Facultad de Humanidades y Ciencias
Publisher
An entity responsible for making the resource available
Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación
Date
A point or period of time associated with an event in the lifecycle of the resource
1947-1989
Rights
Information about rights held in and over the resource
Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación
Language
A language of the resource
Español
Type
The nature or genre of the resource
Publicación periódica
Contributor
An entity responsible for making contributions to the resource
Lic. Pablo Darriulat
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Para la unificación de las ciencias fónicas (Esquema provisional)
Creator
An entity primarily responsible for making the resource
COSERIU, Eugenio ; VASQUEZ, Wáshington
Source
A related resource from which the described resource is derived
Revista de la Facultad de Humanidades y Ciencias /Universdad de la República. Montevideo : FHC, UR , Agosto 1953, Nº 10 : p. 183-191
Publisher
An entity responsible for making the resource available
Facultad de Humanidades y Ciencias
Date
A point or period of time associated with an event in the lifecycle of the resource
1953
Rights
Information about rights held in and over the resource
Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación
Language
A language of the resource
Español
Type
The nature or genre of the resource
Publicación periódica
DISCIPLINAS FONICAS
LINGÜISTICA