1
10
1
-
http://humanidades-digitales.fhuce.edu.uy/files/original/43dd345c3a6d4f88db20c227f360283c.PDF
d0397f3e2e4744bd3eee9f0d89ca1463
PDF Text
Text
- 918 •ouBuog ap EJJatg #g b
ua opap pi b Epuajuoa ^sapuiSuo sauopBSijsaAui,, ojqnj pp uopEiiáiss b¡
b aiuaipuodsaajoa ofBqBj^ ouioa sEpBzipaa uoaanj sauopBj^snji sbj ap
ap upiaBg^saAUj ap oimpsuj pp bi^ojoo^ ap ouojBJoqBq pp A sbiju^i^ A sapBpiu
-Euinjj ap pBjpaBj b¡ ap sopBjqapa^ Bi^opo^ ap oiuauíBiJBdaQ pp
oi^ ^^p ^ouana b[ ap ¡BtiajBui ua sopBSBq opis usq anb
sojana^ eouisiin sopa ap sajuBa^ajur uoa sauoiaBpj sa^qísod sns objesta
-ai as noioBaqqnd bjjo ua ísataadsa sBquiB ap sa^B[duiafa ap sauoiOBJj
-stqi a uoiaduasap B[ jaaouoa b j^p b op^uipap Bpa ofeqBjj
-sap A BpBJtpiqi a^uauiBpB[^^ap BJoqB Bp^q opis Bq ou 'Bpioouoo jof
-aui anbunB *oiiaqi^[-BpuBJi]^[ wnjznujoyyoia uimpiSAj :soZB^Bq soa
-anu BjjBjSoqqiq b^ ua opsipiSaj uBq as ou aiuauuouapod A ar^auíB^)
oasnj/\[ [a ua saiuaprxa sodijBiBd saji A odtj ja ajqos Bjduosap anj 'uubui
-uaSi^ lunfDjnojddo tnuauouajog : saiuaiaxjnsui Xnuí sauopBjpnji a san
-oioduosap opBssq u^q as anb ua saaBjduiafa soaod jod ojos SBpiaouoa
uos *Bunsj BJjsanu Basd sajuB sBpBuoiauaui ou anb zaA bj b 'anb 'saio
-adsa sop ap Biauasaid bj JtjaaApB souixpnd 'SBiouai^ X sapBptuBuinjj
ap pBijnaB^ bj ap sopBJtqa^a^ B1S0J002 ap ojuauíBjjBdaQ jap sau
-oíaoajoa saiuBpunqB bX sbj ua sajuajstxa odni^ jap saiaadsa sbj ajqos
ap osjna ua oipnpa un ap uoiaBJBdaad bj
•XBnSnjj ja ua sa^uasajd avpuajoAiuoyou^ ap saia
•adsa sbtjba opBjBuas UBq as (6S6T 'ouBuog ap Bjjaig 2 BJiajja
^ izuaouiAaQ í 0^61 'pu^^Sa^ 2^ tzuaauíAaQ Í686I
2^ izuaauíAaQ Í66J '¡zuaouiAaQ) soÍBqBJi sounSjB ug
•soppouco
XSOQ
omvi^os aa vumis voMvia ^ vviamajzvA inva
�Scleronema operculatum Eigenmann
Lámina I, fig. 1; lámina II, figs. 3, 4, 5.
Scleronema operculatum Eigenmann, 1917: 691-692 (descripción original, tipo
7077 79 mm.; paratipos 7539 a-c tamaños entre 65 y 80 mm., en el Museo Carnegie,
procedentes de Cacequi, Rio Grande do Sul, Brasil, lat. 29'53,S., long. 54*48,0., sobre
afluente del alto Río Uruguay, col. Haseman, feb. 1909. Constituye el tipo del género
Scleronema que se describe en la misma publicación); Eigenmann, 1918:281-281,
fig. in texto 2 D.E., pl. XLIV, fig. 1, pl. XXXVI (descripción de los mismos
ejemplares, figura del cráneo y aparato opercular, dibujo del cuerpo, distribu
ción conocida) ; Tchernavin, 1944: 235-236 (descripción basada en las descrip
ciones y dibujo de Eigenmann); Fowler, 1954 (4* entrega): 38-38, fig. 640 (biblio
grafía, dibujo basado en el de Eigenmann, 1918).
Material examinado.
ZVC, P. 170 de la colección de Peces del Departamento de
Zoología Vertebrados de la Facultad de Humanidades y Ciencias.
Procedencia: Río Uruguay frente a la desembocadura del Río Queguay
(lat. 32n0'S., long. 58^O.). Donado por el Sr. Gerard Warden Teague.
Col. Sr. Schmith, 1943.
Forma y relieve del cuerpo y cabeza.
Cabeza aplanada, cuerpo comprimido lateralmente. Una depre
sión medio-lateral corre a lo largo de la línea lateral y se extiende del
opérculo hasta aproximadamente la vertical de la mitad de la dorsal.
Miótomos muy marcados en la parte posterior del cuerpo, a partir de
la iniciación de la dorsal.
Un pronunciado repliegue post-ventral corre por detrás de la base
de las ventrales y luego se dirige hacia arriba y adelante sobre el flan
co; este pliegue delimita así hacia atrás la zona de implantación de
las aletas.
En la línea media dorsal existe un pliegue cutáneo vertical pro
nunciado que se extiende desde el occipital basta el primer radio de
la dorsal; este pliegue mediano se reinicia por detrás de la dorsal y
continúa hasta la base de la aleta caudal con la región de los falsos
radios.
Aletas.
Posición.
Base del primer radio dorsal más cerca de la base de la cola
que del hocico, ventrales con su último radio ligeramente por de-
- 316 -
�- tu -^st \9 opsop opipug^xg pnipnq8uo{ oipgui osouBjqraoui
•O9UBjn9 OnSoqdgj UTl Jod
SBJ^B BIOBq SOpBnUIJUOD X SOIJOJOU O9od OpOJOdoJOlUI 9 OpOjgdQ
BO[ BpBq SOpEJDgXojd ÁtlUl 89JB^XB]^[
b¡ gp pnq2uo[ b[ gp opjgj un b ugpgj Bzugiuioo BjnjjgqB Biíng [bsbu
BqjBq B^ JOd SBJ[9nAU9 9JU9UI[BI9JBd UB1S9 89JOIJ9JUB 8BUTJBU 9^J
•oqni o^jod un gp oisiAOjd 'sbuijbu gp Joug^sod jBd p
BJiugnoug 98 *Bjtqj9 B[ gp JougjuB o^nSuB pp g^uBpp jod A sofo 8<q b
9^U9ipuodsgjJO9 BUBipguiBiBd B9ui[ B^ gp oj^ugp jod gjuguiBjgSi'q
•pid b^
gp ojngso bbui jopo p uoo BjsBJjuog 'BBgipjgg sBjnpmqS sb[ espo^ gnb
pnSí b *gnb Bsoonxu buoz Bugnbgd Bun opB{ BpBO b BJ)ugngug gs opS
-ub 9^89 gp ojjugpB jod gluguiBjgSq íosoonuí gjugiuajugjBdB opiugiuog
uoo opnSB o[nSuB un gjuBppB buiioj JBpgougd BtJB^iqjo buoz B'q
•jBpootjgd bijbj
-iqjo buoz B[ gp jougjuB ouigj^xg p ubzubo[b sgpSBU e^qjBq SB-q
•BqiJJB B^
-uip BUBjiqjo pBpiABD b[ gp BjnjjgqB 'is gjiug eouiixoad Xnuí soCq
'S9[BJ9U9^
•(BOpB9lJlUIBI A BOpB^gi^JB f 'opBOIJIUIBJ OU OpBpOIJJB OOTl '
otpBj os[bj un :sbj^b BpBq gjuBppB 9(j) mf 4- \ + (i) :
•(sopBOijiuiBJ A sopBpoijjB soipBi
9 'BpBoijiuiBj ou BpBpoTjJB BAjng Buidsg Bujq) '9 + X rpjojog^
•(eopBoijiuiBJ A sopB[ngiiJB f 'sopBOijxuiBJ ou sopB[noijjB ^ 's
ou eoipBJ sospj ^ :sbjjb BpBq oiuBppB oq) ^f + ^ + (z) :1BUV
'(opBOlJlUIBJ OU OpBpiOUJB X 'S
-iuibj A sopBpgpiB g 'jB9i|tuiBJ uis sopB[nopjB
-bj sospj ^ :sbjjb BpBq gjuBpps oq) *x + g +
*sopB[noiiJB ou soip
+ (Z) :psjOQ
•(sopBpotiJC ou soxpBJ sospj
XX 'aBOlJTUIBJ UTS X OpBpOIl^B OipBJ X 'SOpBOIJTUIBJ X SOpBpOIlJB SOTp
-BJ QX ^opB9IJIUIBJ OU OpEpOT^JB OipBJ X 4SOpB[n9IJJB OU SOipBJ SOSJBJ
XX :ofBqB BpBq BqijJB oq) *(Xl) + I + 01 + T + (Xl) :IBPnBD
•soxpBJ X SBUídsg
•psiop ounqn pp
gjuBpp giuguiBjg^q ojos ^bub oipBj jguiiid 'psjop ojguiud pp
�mo hasta corta distancia del borde mandibular, donde termina en un
pequeño almohadón mentoniano, de gran eje transversal, que se con
tinúa hacia afuera en la ancha base de las barhas labiales.
Distribuidas sobre la superficie de la cabeza existen zonas de as
pecto glandular, provistas algunas de ellas de poros excretores; la dis
tribución de estas zonas es como sigue: Un par retronasal; un par preocular; un par retromaxilar; un par retroocular; un par occipital; una
zona media occipital.
Sobre los flancos y cara ventral de la cabeza y región pectoral se
extienden: un par preinteropercular; un par opérculointeropercular;
un par retroopercular; un par basipectoral; un par preitsmial.
El tejido de aspecto mucoso que se advierte en el interior de estas
zonas es semejante al que existe en las crestas mediana predorsal y
mediana retrodorsal.
Las glándulas retrooperculares, las mayores de todas, están divi
didas en dos porciones de tamaño sensiblemente diferente.
Muchas de las glándulas anotadas tienen orificio de salida, otras
no lo tienen, al menos visible.
Espinas.
El interopérculo tiene 6 espinas mayores a ambos lados, dis
puestas en una fila; además tres mucho más pequeñas situadas sea por
encima, sea por debajo de las espinas principales.
El opérculo posee a la derecha 9 espinas visibles y a la izquierda
10, de muy variado tamaño; están distribuidas en tres planos: uno
superficial de 4 espillas (tres chicas y una grande), uno medio con 4
(tres chicas y una grande) y un plano interno con 2 espinas grandes.
Expansión cutánea del opérculo.
Por detrás, por debajo y a ambos lados de las espinas operculares
se extiende un abanico cutáneo triangular a vértice posterior y base
situada a la altura de la raíz de las espinas operculares, dicha base es
algo más ancha que el manojo de espinas (ancho del pliegue 2,0 mm.,
ancho máximo del manojo de espinas, 1,2 mm.; largo del repliegue
desde la base de las espinas hasta el vértice del triángulo, 4,3 mm.,
largo de las espinas operculares 2,2 mm.).
El pliegue opercular, que sobrepasa ampliamente la implantación
del primer radio pectoral, cubre parcialmente la gran glándula mucosa
situada detrás del opérculo.
Detrás, debajo, y a los lados del interopérculo existe una forma-
- 318 -
�- 618 'BqiJJB SBUl SBpBUOT9U9UI SBjnpUEjS SBJ B SaiUaipUodsajJOO SBOUEjq
6BUOZ SBJ n9JJ9IApB 99 **9^9 'jESJOp BipaiU B9UJJ 4BZ9qB0 BJ 9-iqOg
•JOJO9 OUISIUI J8p S9JBjn29I.il
BBqOUBUI SBUanbad 9p BpBjqiU9S 9^U9UI91UBpunqB BJS9 S9JBJ9JBJ SBIJ9
-UBUI SapUBjS SB[ B OJ99ds9J UO9 9JU9UqBSJOp EpBniJS BUOZ B[ ÍOUI99nb
•UBjq SIjS 9lU9UI9UUOJlUn 89 SBqOUBUI SB1S9 B O)99dS9J UO9 9JU91UJBJ1
-U9A BpBn^IS BUOZ B^ *(0JJ9UIBip 9p 'UIUI g'^ 9JU9UIBpBUIlXOjdB 9p
UOS SBqOUBUI 8BJS9) O9UBJJ J9p Bip9UI B9UIJ BJ 9p o2jBJ OJ B 69pUBj3
sBqouBui ^j b oí :9iU9in2is uppnqxjjsip bj u9U9ij sBq9UBui s^q
•SBpB[BU9S VÁ S9JB[npUBJ SBOUBjq SBUOZ
SBJ 9p 91SBJ1UO9 J9 SBUI9pB 9JJ8TApB 9S S9JBn[ SOUn^jB U9 ÍOUBJSB9 JO[
-od ap SBqouBiu uoo O99Bsu2-O9UBjq opuo^ :jouijoj U9
•uppvuojo^
•BUJ9JX9 SBUI BJIJ BJ 9p JIJ
-JBd B OUBUIBJ 9p U9XnUlUISip S9JOIJ9JUI SOJ ÍSO9U9SoUIOq X SO1JO9 'SBJ^B
BIOBq SOpBAJnD X SOpn^B S9JU9IQ -BpBZIJBI99ds9 O9od UOI9T1U9Q
•uiui g'Q :oui
-IXBUI J0IJ9^S0d0J9)UB OJJ9UIBip **UIUI Q'g • BUOZ BJ 9p OqOUy "SOUI9J1X9
soj BiOBq osopuBunB X BTp^ui 9jJBd ns U9 SBpiduinjjgjuí 'BjnqjpuBiu bj
OpU9in2l8 *SBAjnO 'S9JB[n29J SBJIJ f U9 SOpBJUBjduiI 9¿ :S9JOIJ9^UJ
•UIUI 9'Q : J0IJ9JS0d0J9JUB OJ^9UI
-Bip **UIUI ^^'g ^BpBOJB BJ 9p OqOUy *BUn U9 J02j9AUO0 9JU9UIJBUIJ BJBd
SOJUnd SOUnSjB U9 S9JJ B U99np9J 9S 9nb 'BIJBJUOp BUOZ BJ 9p JBJJU90
9}jBd bj U9 sbjij ojjBno U9 sojs^ndsip 2S UBjuono 9g :s9JoiJ9dng
•S9^U9IQ
'(j0IJ9JS0d Ojn2uB J9 9pS9p SBpip9Ul) 6'2 :BpBOIJISO 9SBq UB)U9S9jd
OU 91lb 'S9JOU9UI SBJ X (jOUOJSOd OjnSuB J9 9J)S9p SBpBUIOJ SBpipOUl)
BpUBjq 9JJBd BJ B g'^ X B9SO 9SBq BJ B U9pUods9JJO0 g'^ S9JBn9 SOJ 9p g'g
U9U9J1 SOJoXbUI SBJ ípnijSuOJ 91U9J9Jip XniU 9p S9JBiqBJ SBqjBg
"SBpB2j9p X SB1JO9 S9JBSBU SBqJBg
•uiui g'Q rjoxjgdns oiqsj j9p josgds^ '*uiui g'g 9p sa
OJiaiuBip ng 'aiuBjapu BiOBq Xnuí BpBiuauo Bisa jBonq BJnijaqB Bq
•SBqjsq X Boog
't7'! ^ S'S Bll9 ^^qos opBiuBjduii sbu
•tdsa ap ofouBui ja 'oqouB ap ^^\ X o2jbj ap -muí 'g auaii jBjnajadojai
-ui an2aijdaj oqoíp ' BpBjjojjBsap souaui anbuns 'BpioajBd BauBina uoio
�Aletas claras; las dorsal, anal, y caudal tienen los extremos ligera
mente coloreados de castaño.
Medidas. *
Longitud total: 68,0 mm.
Longitud del cuerpo: 56,5 mm.
Longitud de la cabeza: 11,0 mm.
Altura del cuerpo: 9,5 mm.
Altura del pedúnculo caudal: 6,5 mm.
Longitud antedorsal: 31,5 mm.
Longitud basidorsal: 8,0 mm.
Longitud postdorsal: 36,5 mm.
Longitud anteanal: 38,8 mm.
Longitud basianal: 3,6 mm.
Longitud postanal: 29,2 mm.
Longitud anteventral: 30,5 mm.
Ancho de la cabeza: 10,2 mm.
Altura de la cabeza: 6,7 mm.
Espacio interocular: 2,1 mm.
Porción rostral de la cabeza: 5,0 mm.
Porción opercular de la cabeza: 6,8 mm.
Longitud de las barbas nasales: 1,1 mm.
Longitud de las barbas labiales superiores: 4,7 mm.
Longitud de las barbas labiales inferiores: 3,0 mm.
Ancho de la boca: 3,8 mm.
Internarinas: 1,7 mm.
Longitud máxima espinas operculares: 1,5 mm.
Longitud máxima espinas interoperculares: 1,3 mm.
Aletas (longitud máxima):
Dorsal: 7,6 mm.
Caudal: 11,5 mm.
Anal: 7,5 mm.
Pectoral: 7,1 mm.
Pélvica: 6,6 mm.
* Las magnitudes consignadas en este trabajo tienen el siguiente significado
(cuando ellas están incluidas en la tabla establecida por Tchernavin se sigue a
dicho autor):
Longitud total: extremo del hocico a extremo del radio más largo de la caudal.
Longitud del cuerpo: extremo del hocico a base de los radios medios de la
caudal.
Longitud de la cabeza: extremo del hocico a extremo de las espinas opercu
lares.
Altura del cuerpo: altura del cuerpo exactamente por delante de la base de
las aletas ventrales.
Altura del pedúnculo caudal: altura del pedúnculo exactamente por detrás
del último radio de la aleta anal (incluyendo el pliegue que rodea al pedúnculo).
- 320 -
�- iss •ponq BJinjgqe B{ ap [BSJ3ASub.ii Bpipaiu :nooq vj ap oqouy
•ouiajixa ns b asBq ns
apsap BpBJijsa Bqjsq B[ ap o8jbj :sajDtqüj A sajvsvu svqioq svj ap pnpSuoq
•ojnaaado [ap aouajsod apjoq b ofo jap oj^uaa :vzaqm oj ap ívpiaiado uqpuoj
•oto {ap ojjuaa |8 oaiaoq {ap ouiaajxa {a apsap ivzaqvo vj ap ¡v-íjsoj umauoj
'soto so{ ap soujajut sapjoq soj ajjua BiauEjsip :uDjnaojajui
•oíandiaao {a A 'ouijsi {B uaun as
SBUBjqinam sb{ anb ua ojund {a ajjua {EjijjaA Bpipaiu :nzaqva nj ap
•(ajanuí {buiiub {a anb ua sauoiaipuoa sb{ b opjanas ap buba EiauEjsip Bisa) so{
•najadojaiui soquiB ap souaaixa sapaoq so{ aaiua BiauBisip :nzaqna vj ap oqauy
*{BJiuaA B{ ap oipBj jaui
-ud {ap u^iaaasip uis a^qísiA as^q b oaiaoq {ap ouiaaixa :jvujuanaiuv pnjjSuoq
•{BpnBa oipBJ joXbui {ap pnsip
ouiaaixa b {bub oipBj jauíud {ap uoiaaasip uis a^qísTA aseg :jnuüjsod pnjiSuoq
•opsaijiiuBj opEjnaiuB oipBj ouiiqn asBq
B {bub B{ ap oipsj jauíud {ap uoiaaasip uis 3{qisiA ascq :¡nuvisvq pnjtSuoq
•{BUB OipBJ
jauíud {ap upiaaasip uis a{qisiA asBq b oaiaoq {ap ouiaaixa :powoa%ux) pnpSuoq
•{BpiiEJ oipej joXbui {ap {Bisip oiuaaixa B
{B8Jop B{ ap oipBj jauíi^d {ap upiaaasip uis a^qisiA as^q rpsjopjsod pnpSuoq
•ounqn {ap
asBq B uoiaaasip uis appsiA {Bsaop oipBJ jaiuud {ap as^q :jvs^opisnq pnpSuoq
'{BSJOp OipBJ J3UI
•ud {ap uoiaaosip uis a{qisiA asBq b oaiaoq {ap ouioj}xa : jvsjopajuo pnjiSuoq
OUIOO
jas uapand 'sa^uajajip soiibuibi ap sodij ua SBpssBq 'saia
-adsa sai{ SBqoíp ojund anb BjsBq aaaajqBjsa UBJiiiiujad BaijBJoaS b^jb
ns Bpo{ ap {Bija^Bui aju^punqB uoa soAi{BJBduioa sofBqBJj
[ap Banana B[ b BpBjiuiqap BaoqB B^s^q Bjsa Bpiaouoa BajB tbáwo 'Bpi
ajuauíaiuajBdB u^ianqijjstp ap oaauaS un 'ojubj o[ jod 'sg
qa ua sBpinpui aas uaqap 'g -gij ^^j qd '{g Q8 :S^6t
^ izuaaiAaQ siJjsojpsnSuv tumpjSÁj Á 'g -^ij 4I^XX l^ '^
• T68I '-i^^ua[nog snjnuitu snudjoÁiuoy^iu^ anb b^ 'sBpBuiuiou bj
•oqB BjsBq sbxujoj saaj ap [bjoj un aod opBaSajuí Bjsa '(jooadns [BiqB[)
jb[ixbui sqjBq B[ ap ascq b[ ua apucaS Baso uoiaaod Bun ap Biauasaad
B[ Á sauuaiaua[BjíY siuajJÁiuoyojj^ b aiuauíBAijBiBduioa aB[naiadoaaiut
eajB [ap uoiaanpaj B[ 'jB^naojtaiui BiauBjsip B[ b ucnaepj ua Baoq B[
ap ojjauíBip oqauB [a jod opBzua^aBJBa 'viuauojap^ ojauaS oqayQ
'vuiauojajag oaauaS [ap odi{ aiaadsa
b^ ap BijB^Soqqiq B[ aod opBjjsiSaj JB[duiafa oiuinb [ap bjbjj ag
'soiuviuaiuo^
•tu 00^ aiuauíBpBtuixojdB oqauB ap auati ojj [a anb ua 'sBjaxnb
sbiiSb ap buoz Bun sa jB[dtuafa ajsa opBjn^dBD anj anb ua JBn[ [g
^vjtqvy \a auqos
�Trichomycterus eichhorniarum A. Miranda-Ribeiro.
Lámina I, fig. 2; lámina III, figs. 6, 7, 8.
Trichomycterus eichorniarum Miranda-Ribeiro, A. 1912: 27-27 (descripción
original, dos sintipos, de Cáceres, en las márgenes del alto Río Paraguay, laL 1604'
S., long. 57941'0., col. Miranda-Ribeiro, A.) *; Fowler, 1954: 25-26, fig. 618 (com
pilación bibliográfica y figura copiada de Eigenmann, 1918).
Pygidium eichorniarum (Ribeiro), Eigenmann, 1918: 295-295, pl. XLIV, fig. 3
(descripción, figura de ejemplar de Río Guaporé, ejemplares del Museo Carnegie
procedentes de: Cáceres, río Paraguay; San Francisco, río Jaurú; Bastos, río
Alegre; San Antonio, río Guaporé); Pearson, 1924: 17-17 (dos ejemplares de Lago
Rogoagua, Bolivia); Miranda-Ribeiro, P. 1954: 8-8 (mención, designación de
lectotipo).
Material examinado.
ZVC, P. 171 y 347 de la colección de Peces del Departamento de
Zoología Vertebrados de la Facultad de Humanidades y Ciencias. Pro
cedentes de: Arroyo Higueritas, Nueva Palmira, sobre el bajo Río Uru
guay, lat. 33^ 53'S., long. 58? 25'0., Dpto. de Colonia, enero 1943.
R. Vaz-Ferreira. Col. et Leg.
* Recientemente, el Dr. Paulo de Miranda - Ribeiro tuvo la gentileza de en
viarnos fotografías y una redescripción detallada del lectotipo N9 780 M. N. —A—
(uno de los dos ejemplares que sirviera a su padre para describir la especie);
dicha redescripción es la siguiente:
Trichomycterus eichorniarum A. Miranda - Ribeiro, 1912. Comprimento total
43 milímetros; comprimento standard 36 milímetros; cabe^a (da ponta do focinho
ó extremidade do feixe opercular de espinhos) 7 milímetros; dois barbilhóes
labiais, de cada lado, sendo o superior o maior, que atinge, quando esticado, o meio
do feixe opercular; barbilháo nasal do comprimento do segundo labial; dentigao
em duas series, com dentes cónicos, fracos. A distancia que vae do bordo anterior
dos olhos a ponta do focinho, —cabe 2 vezes daquele mesmo bordo á extremidade
do feixe opercular de acúleos; espago interorbitario, 2 milimetros; narinas mais
próximas do bordo anterior dos olhos que da extremidade do focinho. Feixe
opercular com 10 aciculos e preopercular com 12 em duas series sobrepostas. Nadadeiras peitorais implantadas logo a frente da fenda branchial, — com o primeiro
raio prolongado — 5 raios; primeiro raio dorsal implantado ligeiramente a frente
do primeiro anal e a 26 milimetros da extremidade do focinho e a 17 milimetros
da extremidade da caudal; dorsal com 8 raios; anal 7 raios; ventrais fracas com
5 raios; caudal com numerosos raios acessórios, — tendo os raios medianos maiores que os demais —, o que dá a essa nadadeira urna feigáo espatulada mais ou
menos aguda (nao tao pontuda quanto aparece na fotografía que a esta acompanha, — em virtude de convergencia de raios ressecados). O colorido geral é
izabelino, próprio de material conservado em alcool, deixando todavía perceber
remanescentes de maculado castanho intenso, tendendo para o branco na regiáo
ventral.
(LECTOTIPO — N9 780 M. N. —A—) Cáceres, margens do rio Paraguay —
Estado de Mato-Grosso - Brasil.
Con fecha 15-VII-60, uno de nosotros (R. V.-F.), por gentileza del Dr. P. de
Miranda - Ribeiro, tuvo oportunidad de comparar en el Museo Nacional de Río
de Janeiro, nuestro ejemplar con el lectotipo.
- 322 -
�'OJiaqijj
epucjij\[ ap '¿ \iq ja Jod epejajiaj ajuauuouaisod anj u^iaBoijijuapi BqaiQ
•ojiaqijj - BpiiBJip^[ ap "y ap apadsa bj b jeijoibui
OJjsanu jinqxjjB opuajajd souiaq 'sBpanbsnq SEpBjaipj b asad oppnpaa seui ou
•buibi ap so^BiiSnjn sajBjduiafa jauajqo ap pBpijiqísodun bj ap bjsia ua A 'ojja jod
• (f'f^ól 'ujABUjaqaj^ ua uoisnasip) aBpuajaXuioqapj^ ap sapadsa sbjjo ua BpBaijpaA
opis Bq sojsa BJEd anb upiaBiJBA ap pnjijduiB bj ap ofBqap aod uBjsa sopBjouB sajai
•3BJB3 so| b ajaijaa as anb o¡ ua JB^duiafa ojio A oun aj)ua SBiauaaajip SBq
•oXBnSnjn |Bua)Bui p BJBd apadsa BAanu Bun ap
oiuaiuiiaa^qBisa ja 'saaojnB soj ap uoiuido ua 'ajqiuodsip jBjjaiBui jb asEq ua 'uboijij
>snf ou (—a)uauijBio) is^a opipjad Bq as uoiaBJOjoa bj apuop 'odijojaaj ja ua sajq
•BAjasqo ou A sajouaiuB sauopdijosap sbj ua SBpBiioiauaui ou 'jBjduiafa ojisanu
ua SBpiutjap uaiq SBpusq opuBiujoj— u^iaBJOjoa i—odijojoaj ja u^ jouaui aiuaui
•jBjauaá— sa^uaip ap sbjij ap A SBindsa ap sofourui soj ua A sb^^jb sbj ua sajqE)
•uoa sojuauíaja ap ojauínu i—jBjdiuafa ojisanu ua jouauj— BzaqBa bj b o^aadsaj
uoa jBJOjaad oipBJ jauíud jap BAijBjaj pnjiSuoj i—j¿j -^ '3^2 ua op^io^sa o^jb X
odi)otaaj ja ua op^apuopaj— Bjoa bj ap jouajsod apjoq) j¿j "j '3^2 J^jduiafa
ja X (uoiaduasapaj ns u^ o u^iaduasap ns ua sopmjaui 'ojaajap ns ua 'o) jBnjaB
opBjsa ns ua odijojoaj jap sojojobjbj aj^ua sajqBaijuaA SBiauajajip SBunSjy
"oaiJiauíojB oiuaiuiíaaja b o uoiaBAjasaad ap
opBjsa jb SBpiqap jas uBjatpnd anb SBiauajajip sbj JBuiuiija upianuojjuoa bj ua
ajqísod Bijnsaj ou 'jbij9}buj ojjsonu ap ja anb jouaui aiuauíajqisuas sa (8161 'uubui
•uaSig jod apadsa bj b sopinqu^B 'ai!áaujB3 oasnj\[ jap sajBjduiafa soj ap jb ajuBf
^auias) odijojaaj jap oublubj ja 'a^Bd bjjo jod 'oiuoa íscpBAjasuoa ajusuiBj^aiui
UBJjuanaua as SBjn^jnjjsa sns sbjjoj ou 'uauípadsa oqaip ap ojiaqi^j - BpuBJij^ ap *y
ogojoijai ajjsnji ja jod uopuaiqo bj apsap opujnasuBJj oduiaij jap pnjjiA ug
B[ ap Á ^BSJop b^ ap ajuB^ap aod ajuauíBaa^ua
jauíud [ap ajuB[ap aod o[B [Bsaop oipBa aauíta^ *odaana [ap
pniiSuo[ B[ ap eaaoiaajuB sojaBna saai so[ A aoiaajsod ojaBno [a aajua
B[ ap Baaaa opBniís [Bsaop oipsa aauíiad [ap
•uoioiso^
•sa[qBjou san8ai[d o sauoisaadap uis 'bsi[ [aid B[ ap aiaijaadng
•sBajB Xnuí BpBnjis [Bsaop Bja[y
•opBiaunuoad Anuí odaana [ap ojuaixuBSaB[y
b[ ap
ouiaajxa [ap s^ajap aod o[B oouoa^ [a ua vA bioiut as a^ib 4BpBiaunuoad
uoisaadap 4aBmuiB[ [BpnBa o[naunpad 'oj[B Xnui
A oduano ^ap vtuuoij
•SBpBaaj[B SBja[B sb[ B^uasaad 'o[aBfij ap
s ua oduiatj un ajuBanp opiuajuBui Baanj anb 'aB[duiafa oajo
ja anb vA i\H #<J '^AZ B apuodsaaaoa anSis anb uoiadiaasap vj
�Espinas y radios.
Caudal: 1 + 1 + 11 + 2 (lsin articular ni ramificar, 1 articu
lado y sin ramificar, 11 articulados y ramificados, 2 articulados y no
ramificados) (no se pueden contar los falsos radios por la opacidad
de la piel). Ligeramente escotada en su borde posterior.
Dorsal: 2 + 7 (I9 y 29 sin ramificar, 39, 49 y 59 bifurcados, 69 sin
bifurcar, 79 y 89 bifurcados, 99 sin bifurcar) (todos articulados).
Anal: 8, articulados (I9 y 29 sin bifurcar, 39 bifurcado, 49 sin bi
furcar, 59, 69 y 79 bifurcados, 89 no bifurcado).
Pectorales: 1 + 5 (I9 no articulado, prolongado, aplanado, no bi
furcado, 29 a 69 articulados y ramificados).
Pélvicas: 1 + 3 + 1 (I9 aplanado, articulado, no bifurcado, 29,
39 y 49 bifurcados y articulados, 59 articulado y no bifurcado).
Cabeza.
Caracteres generales.
Deprimida, ojos muy pequeños colocados por delante de la mitad
de la cabeza, narinas posteriores y anteriores colocadas aproximada
mente en la misma línea paramediana. Toda la cabeza está cubierta
por el mucílago que más adelante se describe, y en su superficie se
advierten numerosos poros mucosos. Al eliminar el mucílago quedan
descubiertas pequeñas espínulas en toda la superficie de la piel. Di
chas espínulas son más notorias en la piel de la zona maxilar.
Cuando el mucílago es suprimido mediante raspado, los orificios
excretores (de los cuales 5 están formando un segmento curvo alrede
dor del ojo y 4 están cerca del opérculo) quedan visibles como tubos
sobresalientes de la superficie de la piel. El mayor de estos tubos se
encuentra algo atrás del opérculo.
Orificios nasales posteriores con sólo un corto infundíbulo limitado
al borde anterior; orificios nasales anteriores situados en la base de las
barbas nasales.
Existe un rodete cutáneo rodeando los paquetes de espinas operculares e interoperculares.
Membranas branquiales uniéndose en la línea media y formando
entre ambas un ángulo de alrededor de 809 determinando una hendi
dura en V en la cara inferior de la cabeza, el vértice de la cual está
ocupado por una serie de pliegues cutáneos.
En la superficie cutánea no se advierten con claridad zonas glan
dulares.
- 324 -
�•ouiaxjxa jo ua spB3jap Xmu X as^q bj ua Esadsa sbui sa BdBa ej jEpnBa ej ua 'a
bj ua BiauBisns Bisa UBjuasaad o^os sajEJOjaad X sjjbjjh3a 'jesjop sBjajB SBq
•ajqísiA oaod BazajBdB ojibCij jBjduiafa jap sajBuipnii^uoj SBpurq ua ofnqip
ja anb EJBd BOBdo aiuauíaniapijus oj sa anb X uoiaaasip ap Bfii^B bj uoa EiuBAaj
as aiuauijiayj anb EJBdo bijuejsus ap pibuj Bjnaijad cnu jod soiJaiqnaaj ubjso
'jBsiop bj ap asB(j 'saaBinajadojajiíi a saaBjuajado SBuídsa 'uoisuajxa ns bjjoj ua jBp
-nBa BjajB bj 'BzacjBa 'SBqjBíj 'sojubjj 'osaop ojniaXnjaui 'odaana ja
8^[Buipnji!oiio[ scpucq sajj^ 'ofo ^p je opioaacd ouüiubj op ([oujjoj ua
opBA^asuoa JBjdutafa) ouBjsea scqauciu uoa Biua^a jojoa opuo^
•ojnaaado jap as^q B[ aiuaxuciaSq ucscdajqos A uczueaje sajcs^u sc^
qcjojaad bj ap ua.oi.io pj ajuaiucjacxa bzucojb jouajuí
c[ A ajuauíBjaSq Bscdaaqos aouadns cq -saiuajajxp oaod sapnji^uoj ap A
unuioa aseq eun ap opuaqcs jouajuí a joiaadns sajuiqcj SBqaug
qescu Bq.ieq bj
uoa apunjuoa as anb Bjs^q opBííjap sbui za^ Bp^a aaBq as o.iad t-uiui j'j
[bsbu BqjBq bj b BUBduioaB jouajsod ajjnd ns jod BÍ>uo[oad as anb oqnj
oqaiQ "sajEiaiui "uiui ^'q sns ua ojajduioa sa anb oqnj un jod oiotjíjo
ajsa b ESuopxid 'jbsbu oioijijo jap Baanj jod BpBiijTs 'Bqaxp ajuauiBidojd
BqjBq bj uoa ajuauiBiunfuoa anb joyjajxa pBjHABauoa b buiba Bun op
-ubuuoj 'asBq ns ua SBjiBijauBsua 'o^jbj ap 9'¿ ap sajBSB^j rsBqjsg
•uiui ^'q aoijajsodojajuB oajaiuBip
í'iuui j'g aouajui t'uiui 5'Q jouajsodojajuB ojjaiuBip ''uiui ^'g aoiaadns
BiJBjuap buoz bj ap oqauy •jejixeui buoz bj ají SBjnuídsa sbj uoa UBnuij
-uoa as anb A ("uiui ^'q) souanbad 'sojmiJE A soauaSoiuotj saju^jp ^oa
'ajuauí^BjnSajJi SBjsandsip saaoi.iajui f A saaoijadns sbjij g :sajuaiQ
•uiui 9'q oiqBj '-uiui 6'g oqauB 'jouajuB j^anq Bjnj^aqy
•SBqaBq X sajuaxp 'Baog
•uiui ¿'^ ajapoa jap oqauB ^'uiui ^'^ (sBuxdsa sbj ap as^q bj apsaj)) ajap
'OJ jap oSjbj í-uiui ¿'j oqauB '-muí f^^ 'oíoubiu jap oájBq ^Bunjiuias
oauBjna ajaj)oj un jod sBjjanAua 'ojibtjba oubiubj aj) 'sBjsandsxp ajuaui
-jBjn^ajji SBuídsa Q ojuaiuBjjBiuixojdB ap oíoubj^ : ojnajado^ajuj
•uiui ^'^ rsBuxdsa sbj ap assq bj apsap
ajapoj jap o2jbj '•uiui ¿'^ ajapoj jap ojjb '#uiui ^'j oSjbj '"iuiu g'j ofou
-bui jap ojjb íajajioj un ap ojjuap ajuauíjBjoj opinjaut sBjsandsip aj
SBuídsa c^ ajuauíBjiBiuixojdB ap oÍoubj^ rojnajadQ
•SBUids^
�color castaño en cada flanco y una mediana dorsal del mismo color
se extienden por la casi totalidad de la longitud del cuerpo.
Separando dichas bandas oscuras existen bandas longitudinales
color crema.
Todas las aletas están cubiertas de manchas iguales o algo más
pequeñas que las que cubren la piel.
Medidas.
Longitud total: 63,1 mtn.
Longitud del cuerpo: 53,6 mm.
Longitud de la cabeza: 10,0 mm.
Altura del cuerpo: 9,3 mm.
Altura del pedúnculo caudal: 6,7 mm.
Longitud antedorsal: 38,9 mm.
Longitud basidorsal: 5,8 mm.
Longitud postdorsal: 24,2 mm.
Longitud anteanal: 38,2 mm.
Longitud basianal: 6,0 mm.
Longitud postanal: 24,9 mm.
Longitud anteventral: 30,5 mm.
Ancho de la cabeza: 9,1 mm.
Altura de la cabeza: 4,6 mm.
Espacio interocular: 3,4 mm.
Porción rostral de la cabeza: 4,0 mm.
Porción opercular de la cabeza: 6,5 mm.
Longitud de las barbas nasales: 7,5 mm.
Longitud de las barbas labiales superiores: 8,6 mm.
Longitud de las barbas labiales inferiores: 8,0 mm.
Ancho de la boca: 3,9 mm.
Internarinas: 1,7 mm.
Longitud máxima espinas operculares: 0,5 mm.
Longitud máxima espinas interoperculares: 0,8 mm.
Aletas (longitud máxima)
Dorsal: 6,8 mm.
Caudal: 10,1 mm.
Anal: 7,6 mm.
Pectoral: 6,5 mm.
Pélvica: 5,3 mm.
Notas sobre el habitat.
Obtenidos en el interior de masas de raíces hidrófilas de Salix
sp.; uno de los ejemplares fue mantenido en acuario durante un lapso
prolongado por el Prof. Carlos S. Carbonell, quien advirtió su cons
tante tendencia a penetrar en cuevas, de donde sólo salía de noche.
Los ejemplares tipo fueron también extraídos de entre pseudo-
- 326 -
�- ¿ss -
•ttsndX}?J so[ jod sepioouoo cqps BBaiuozBuiB saiaadsa sop '^p6I '(OJT3CITH
.BpuBJi^ d) ^o^uvd x ^O3 A ^^f-f 'sS?J 'IA 'JX '6^-6^ -2881
-niajg wnomozmuv *j; uoo '^X6T 'OJ!9C[Í}I-BPUB-I!I\[ *V
B UBUIlXOjdB '([BJOlOad OipBJt JdUIud X^P UOI0BUO[OJ[d BpBOJBUI B|
'jbub B| ap Á x^sjop B| ap sajoiiajuB soiund sox ^p sa^BapjaA sb[ ají
•ua pBpiuiixoad B[ 'xBsaop B[ ap joijajsod Biuajixa uoiaisod B^ 'odaano
[ap jouaisod a^JBd B[ ap uoisajduioa b[ á aoija^uB ajj^d B[ ap ums
-ajdap B[ 'Bzaq^a B[ ap pBjxui B[ ap ajuB[ap aod sofo so[ ap upiaBnjis B[
'a^uaui[Bdiamjd) saaaiaBJBD ap aijas Bxm ap Biunfuoa Biauaispca v~i
Bza[BiniBu B[ ap sa[BiaaA soiSnjai ajuaiu^uuou Bjuanaajj anb aiaadsa
buti Bas Bisa anb a[qBqojd Ánva sa [Bna o[ jod *ds viiuoy^oi^ ap bbuiozu
�- 638 •dd 81 • SI éM "OJiauef ap oig -^D^y -sn/^^ 71^- "8881 'uuBiuuaSig
uuBiuuaSig anpnpjSAg j 'iBuopB^ nasnj^[ op saxiad sop o3ojbjb[) —
•dd f :6I M 'oaiauBf ap ojg yg si) '^M sn^¡ jog
•(BEpiipiSiCg-saasij) SBUozcuiy oqy op oapipi^i^ w[\ —
•aa '^ 'OHiaai^-vaíiVHij\[
•id i
"l :S 6^ "xouuy 'sbuozdiuj^ o osso^q onvp^ 'uSajaj^ sdí/wi'j 'wooq
3 9BpipBJOQ '^BpiXip^D^B^ '
•aa *y '
•S06-06S 's3U 'OOí'-l 'X-I :^S6T 6
'685-8^ "s^ij '8Z9-S0fr 'IIX'I :lS6l 9
^ '=0S6l 9
:8^6T 9
•ojnvg • '\oo2 'b¿y 'líSBja P 33OP an3y ^p saxiaj sq —
'^ 'H 'a
•9S-98 "8Id '68-T B^\} '868-6SZ :S aM ¿ UB3U3UIB ipnos jo Xjiuib^ b '9Bpnpt3Xj aq^ — 8I6T
'801-069 :9S 'Vvmd '3OS '^Hd '^uiy oojj
JO S9I33dg M3U U33^XIS JO UOJldU0S3Q
L\6l
'H "3 '
•s3ij '8¿rS9I :6 'oapiaajuo^^^ 'joig 'oog "tpiy
^xg jap oS^joieuiaq opipiSXj un ajqos JBuiuiipjd bjoji^
^ • *^
'sId '
ja ua -83;j 'OOI-I ¡f ,H S '3!J3S *Z 'oapiaajuoffl -jD^y -jsig -snjy -uy
•oipajy XBn3naj oijj jap Bunsjoipj —
^T ^'
'S *lA ldnS -oapjnajuo^ -jv^ -jstg -snjy uy
•auas tf *iÍBn3njj jap oatS^joij^j uinqjy — 0t6T
•dd o^^ :I *^ \ '^^S tz 'oapiaajuoffl -jv^¡ -jsig 'sn/^ 'uy
'III 'saiJBjuauíajduioa sbio^[ '^BnSnj^j jap saaaj — 6861
"f 'O *IZNaD^IA3(J
"IAXX-AXX "sId 'S8Z-18Z ^1681 -uopuog -aoS -jooz •jizBjg 'jng op apuBJ^ oig aauíAoaj aqj ui Jjjo^ UBi^ssqag jjajj pus
3uuaqj uoa 'jj \iq ^q pauiBjqo saqsi^ pioanjig aqi jo junoaay uy —
•y *
vuva^onais
�Pearson, N. E.
1924 — The Fishes of the eastern Slope of the Andes I. The Fishes oí the
Río Beni Basin, Bolivia, collected hy the Mulford Expedition.
Indiana Univ. Stud. 11, N 64: 1-84, pls. I-XII.
Steindachner, F.
1882 — Beitráge zur Kenntniss der Flussfische Südamerika's. IV.
Denkschr. Akad. Wiss. Wien. 46: 1-44, Tf. I-VIL
TCHERNAVIN, V. V.
1944 — A Revisión of some Trichomycterinae based on material preserved
in the British Museum (Natural History).
Proc. zool. Soc. London. 114: 234-275.
Vaz-Ferreira, R. & B. Sierra de Soriano.
1959 — Relación entre las longitudes antedorsal y anteventral y la longitud
del cuerpo en dos Trichomycteridae (Pisces, Siluroidei). Arch. Soc.
Biol. Montevideo. 24: 76-81.
- 330 -
�SVNIWV^
������
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Revista de la Facultad de Humanidades y Ciencias
Creator
An entity primarily responsible for making the resource
Facultad de Humanidades y Ciencias
Publisher
An entity responsible for making the resource available
Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación
Date
A point or period of time associated with an event in the lifecycle of the resource
1947-1989
Rights
Information about rights held in and over the resource
Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación
Language
A language of the resource
Español
Type
The nature or genre of the resource
Publicación periódica
Contributor
An entity responsible for making contributions to the resource
Lic. Pablo Darriulat
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Dos Trichomycteridae (Pisces, Siluroidei) poco conocidos
Description
An account of the resource
Trabajo del Departamento de Zoología de la Facultad de Humanidades y Ciencias y del Laboratorio de Zoología del Insttituto de Investigaciones de Ciencias Biológicas
Creator
An entity primarily responsible for making the resource
VAZ-FERREIRA, Raúl; SIERRA DE SORIANO, Blanca
Source
A related resource from which the described resource is derived
Revista de la Facultad de Humanidades y Ciencias /Universidad de la República. Montevideo : FHC, UR , Marzo 1960, Nº 18 : p. 315-337
Publisher
An entity responsible for making the resource available
Facultad de Humanidades y Ciencias
Date
A point or period of time associated with an event in the lifecycle of the resource
1960
Rights
Information about rights held in and over the resource
Facultad de Humanidades y Ciencias de la Educación
Language
A language of the resource
Español
Type
The nature or genre of the resource
Pubblicaci{on Periódica
ESPECIES
TRICHOMYCTERIDAE
URUGUAY